Kabuki, το παραδοσιακό θέατρο της Ιαπωνίας

Η ιστορία του ξεκινά το 1603 με την εμφάνιση γυναικείου χορευτικού ομίλου, επικεφαλής του οποίου βρισκόταν η Ιζούμο νο Οκούνι (Izumo no Okuni), πρώην χορεύτρια ιερών. Η Οκούνι ξεκίνησε να χορεύει ένα νέο στυλ δράματος, το οποίο όμως απαγορεύτηκε το 1629, λόγω του έντονου ερωτισμού που απέπνεε. Έτσι, νεαροί άντρες ηθοποιοί αντικατέστησαν τις γυναίκες και υποδύονταν τόσο αντρικούς, όσο και γυναικείους ρόλους. Τελικά, τη σκυτάλη πήραν ώριμοι άνδρες, οι οποίοι οδήγησαν το θέατρο «Kabuki» στη μέγιστη δημοτικότητά του και διατήρησαν την παράδοσή του έως σήμερα.

Το δυνατό σημείο του θεάτρου «Kabuki» είναι το θέαμα. Αν και μπορεί να υπάρχει πολύ πάθος, μέχρι και σκληρότητα σε κάποια θέματα έργων, οι παραστάσεις δίνουν συνήθως έμφαση περισσότερο στο οπτικό παρά στο λεκτικό ή ψυχολογικό κομμάτι. Έτσι κι αλλιώς, οι διάλογοι δεν είναι στη μοντέρνα ιαπωνική γλώσσα, οπότε ακόμη και ο γηγενής ενίοτε χρειάζεται μετάφραση. Όσο για τους χαρακτήρες που εμφανίζονται επί σκηνής, μόνο «βγαλμένοι από τη ζωή» δεν είναι! Πρόκειται για τέρατα, δράκους, σαμουράι, παρθένες, δουλικά, ιερείς, ζητιάνους και πολλούς άλλους χαρακτήρες που απέχουν από την αληθοφάνεια.

Οι ηθοποιοί του «Kabuki» ξεχωρίζουν για το εντυπωσιακό μακιγιάζ τους, το οποίο καλύπτει ολόκληρο το πρόσωπο με ζωηρότατα χρώματα, που παίρνουν συμβολική σημασία ανάλογα με τον τύπο των μορφών (αγαθές, θεϊκές, δαιμονικές, ζωώδεις κλπ). Φυσικά, δε λείπουν και οι έντονοι μορφασμοί των ίδιων των ηθοποιών. Το φαντασμαγορικό αποτέλεσμα που προκύπτει έρχονται να συμπληρώσουν οι εξίσου εντυπωσιακές περούκες, που συγκαταλέγονται στις ακριβότερες του διεθνούς θεατρικού ρεπερτορίου, τα κοστούμια – υπερπαραγωγές, τα ζωηρόχρωμα σκηνικά και οι περίπλοκες χορογραφίες, συνοδευόμενες από μελωδίες μιας μπάντας στη γωνία της σκηνής.

Μια φοβερή πινελιά στις παραστάσεις «Kabuki» είναι οι ninja που εμφανίζονται στη σκηνή σε ανύποπτο χρόνο! Όχι, δεν πρόκειται φυσικά για κανονικούς ninja, αλλά για μαυροντυμένους, και σε κάποιες περιπτώσεις, μασκοφόρους φροντιστές που αναλαμβάνουν να διευκολύνουν τους ηθοποιούς. Αυτό συμβαίνει γιατί οι στολές είναι τόσο πολύπλοκες και βαριές που επιβραδύνουν κάθε τους κίνηση ή η διάρκεια μιας σκηνής μπορεί να είναι μεγάλη.

Ένας άλλος λόγος που αξίζει κανείς να παρακολουθήσει μια παράσταση «Kabuki» είναι και το διάλλειμα, στη διάρκεια του οποίου μπορεί κανείς να φάει Onigiri (κεφτέδες ρυζιού) και sushi, τα οποία πωλούνται στο κυλικείο! Φυσικά μόλις το κουδούνι χτυπήσει, τα chopsticks μπαίνουν στην τσάντα και όλοι επιστρέφουν στις θέσεις τους. Η παράσταση συνήθως τελειώνει με τη μάχη μεταξύ τέρατος και τοπικού ήρωα. Happy end δεν υπάρχει απαραιτήτως: Ο καλός σαμουράι δεν σκοτώνει πάντα το τέρας του δάσους και καμιά φορά οι ερωτευμένοι αυτοκτονούν πάνω στην απελπισία τους.

Σήμερα, το «Kabuki» δε σταματάει στα σύνορα της Ιαπωνίας. Από τον ύστερο 20ο αιώνα γνωρίζει μέγιστη δημοτικότητα και στη Δύση και την έχει εμπνεύσει πολλαπλά με τις παραστάσεις, τις τεχνικές και τη μουσική του. Το 2005 καταχωρήθηκε στον κατάλογο μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.