ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Το αντίπαλο δέος των manga!

Κινέζικα κόμικς

Μπορεί μέχρι σήμερα να αναγνωρίζαμε μόνο τα δημοφιλή manga, τα κόμικς από την Ιαπωνία, όμως η 9η τέχνη ανθίζει εσχάτως και στη γειτονική Κίνα. Όσοι παρευρέθησαν την προηγούμενη εβδομάδα στις εκδηλώσεις για τα κινέζικα κινούμενα σχέδια, που διοργάνωσε η Πρεσβεία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στην Αθήνα, με αφορμή την επίσκεψη του Κινέζου Προέδρου, είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν πάνω από εκατό έργα σύγχρονων και κλασικών κομιστών και να αντιληφθούν τη στενή σχέση μεταξύ της κινέζικης παράδοσης και των κινέζικων κόμικς.

Τα κόμικς είχαν τη δική τους ιστορία

«Τα κόμικς πρωτοεμφανίζονται στην Κίνα στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα», εξιστορεί ο διαχειριστής του πρότζεκτ, Miao Bin, συνιδρυτής των πολιτιστικών οργανισμών Meet Culture και Muse Academy, όταν «ο κομίστας Feng Zikai είχε αρχίσει να δημοσιεύει τα έργα του στο Literature Weekly, καθιστώντας έτσι γνωστή για πρώτη φορά την 9η τέχνη στους αναγνώστες της Κίνας». Το 1941, μάλιστα, στην Κίνα γυρίζεται η πρώτη σε όλη την Ασία ταινία κινουμένων σχεδίων «Princess Iron-fan», εμπνευσμένη από την κινέζικη μυθολογία. «Πρόκειται για την τέταρτη κατά σειρά παγκοσμίως μετά τη Χιονάτη και τους Επτά Νάνους και άλλες κλασικές πλέον ταινίες κινουμένων σχεδίων».

Κινέζικα κόμικς και Iαπωνικά: Βρείτε τις διαφορές!

Η 9η τέχνη είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένη στην Ιαπωνία, εξ ου και η φήμη της έχει εξαπλωθεί εκτός των συνόρων της. Τα κινέζικα κόμικς βρίσκονται σε ανοδική μεν τροχιά, αλλά δεν αποτελούν ακόμα μια ακμάζουσα βιομηχανία. Μια προσεκτικότερη «ανάγνωση», βέβαια, φέρνει στην επιφάνεια και πολλές άλλες επί μέρους διαφορές.

«Ο θεματικός πυρήνας των Manga (ιαπωνικών κόμικς) προέρχεται κυρίως από νουβέλες, video games και μια ευρύτερη γκάμα πηγών, ενώ οι δικοί μας κομίστες αντλούν έμπνευση από τη μακρά ιστορία και μυθολογία της Κίνας», αναφέρει ο κ. Miao Bin. Οι Κινέζοι ήρωες είναι γενναίοι, έχουν υψηλό ηθικό φρόνημα και μάχονται για ν’ αλλάξουν το πεπρωμένο τους. «Εμείς οι Κινέζοι πιστεύουμε στους υπερήρωες», σημειώνει ο ίδιος. Αυτό συνδέεται εμμέσως και με το κοινό των κόμικς στις δύο χώρες. «Τα ιαπωνικά απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες, εξ ου και στην πλοκή περιλαμβάνονται βίαιες σκηνές και σεξ, ενώ τα κινεζικά κόμικς προορίζονται αποκλειστικά για ανηλίκους».

Διαφέρουν, όμως, και ως προς την τεχνοτροπία. «Οι Κινέζοι κομίστες χρησιμοποιούν πολύ την τέχνη της σινικής μελάνης, ενώ έχουν επηρεαστεί έντονα και από το θέατρο σκιών». Κάνοντας μια ιστορική αναδρομή, ο κ. Bin διακρίνει τις απαρχές των κινέζικων κόμικς στις φιγούρες αγγείων του 3.000 – 5.000 προ Χριστού και αργότερα σε πολλά έργα με σινική μελάνη που ανήκουν στην εποχή της δυναστείας των Μινγκ (1368-1644). «Και στη σύγχρονη, όμως, εποχή, υπήρξαμε πρωτοπόροι: από το 1950 έως το 1980 είχαμε σημαντική παραγωγή κόμικς υψηλού επιπέδου», τονίζει ο ίδιος, αν και «η ανοδική αυτή πορεία, για διάφορους λόγους διεκόπη για πολύ». Τώρα, όμως, η Λαϊκή Δημοκρατία ενθαρρύνει πολύ τους κομίστες να δημιουργήσουν, εξ ου και πραγματοποιείται ετησίως ένας αξιοπρόσεκτος αριθμός βιβλίων και παραγωγών. «Αρκεί να σας μιλήσω για τη μεγάλη επιτυχία της ταινίας Ne Zha, με τζίρο 640 εκατομμύρια ευρώ».

Τα κινέζικα κόμικς ως εκπαιδευτικό εργαλείο

Αν και πολλοί ειδήμονες ισχυρίζονται ότι μπορούμε να καταλάβουμε την πλοκή στα κόμικς, ακόμα και αν δεν γνωρίζουμε τη γλώσσα στην οποία έχουν γραφτεί, ο κύριος Miao εμφανίζεται επιφυλακτικός. «Θεωρώ ότι ακόμα και όταν είναι μεταφρασμένα τα κινέζικα κόμικς, ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει μόνο τον κορμό της υπόθεσης, αλλά όχι να εμβαθύνει στις διαπροσωπικές σχέσεις, την προϊστορία των ηρώων ούτε σε άλλα πολιτισμικά στοιχεία, ακριβώς επειδή οι υποθέσεις προέρχονται από τη μυθολογία και τη λαογραφία» υπογραμμίζει.

«Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο δημοφιλής ήρωας Ne Zha, τον οποίο τα παιδιά γνωρίζουν ήδη από την προφορική παράδοση, προτού παρακολουθήσουν την ταινία κινουμένων σχεδίων». Ωστόσο, ο κύριος Miao θεωρεί ιδανικά τα κινέζικα κόμικς και τις ταινίες κινουμένων σχεδίων ως μέσα για την εκμάθηση κινέζικων. «Τα ιδεογράμματα που χρησιμοποιούνται στα κόμικς δεν είναι δύσκολα, ακριβώς επειδή απευθύνονται σε παιδιά, οπότε αν η υπόθεση κεντρίσει κάποιον, που παρακολουθεί μαθήματα κινέζικων, το κόμικ μπορεί να συμβάλει πολύ στην εξάσκησή του με την ανάγνωση και τη γραφή». Ή αντιστρόφως τα κινέζικα κόμικς μπορούν να γεννήσουν στους «φανατικούς του είδους» την επιθυμία να μάθουν Κινέζικα.

«Η ανταπόκριση του ελληνικού κοινού ήταν πολύ θερμή, καθώς ορισμένοι επισκέπτες των εκθέσεων θυμήθηκαν ότι ως παιδιά είχαν παρακολουθήσει την κινέζικη ταινία κινουμένων σχεδίων Monkey King», λέει ο κύριος Miao. Ο ίδιος φιλοδοξεί να επαναλάβει μελλοντικά την εβδομάδα κινέζικων κόμικς, ενώ είναι πεπεισμένος ότι για την Κίνα και την Ελλάδα η μυθολογία μπορεί να προσφέρει μεγάλη έμπνευση σε κομίστες και κινηματογραφιστές!