ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Όταν η γλώσσα του σώματος δεν είναι παγκόσμια

Ας υποθέσουμε ότι ταξιδεύετε σε μια χώρα και δεν μιλάτε τη γλώσσα των κατοίκων της. Δεν έχετε καθόλου χρόνο να συμβουλευτείτε ένα λεξικό ή να μάθετε κάποιες συχνά χρησιμοποιούμενες εκφράσεις και είστε αναγκασμένοι να συνεννοείστε μόνο με χειρονομίες. Βρίσκεστε, λοιπόν, σε ένα εστιατόριο και για να δείξετε ότι προτιμάτε ένα συγκεκριμένο πιάτο, γνέφετε κουνώντας το κεφάλι ή σηκώνετε τον αντίχειρα ως ένδειξη έγκρισης, σε αυτό που σας προτείνει ο σερβιτόρος. Όμως, έρχεται ένα πιάτο πολύ διαφορετικό από αυτό που επιθυμούσατε και ο σερβιτόρος σας, φαίνεται αρκετά ενοχλημένος. Μα τι συμβαίνει, τελοσπάντων;

Μπορεί να πιστεύουμε ότι η μη λεκτική επικοινωνία υπόκειται σε παγκόσμιους νόμους, όμως – δυστυχώς – δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Κάθε πολιτισμός ερμηνεύει τη γλώσσα του σώματος – τις χειρονομίες, τα νεύματα, τον τρόπο που στεκόμαστε, την οπτική επαφή και τον ήχο της φωνής – με διαφορετικό τρόπο. Στο προηγούμενο παράδειγμα, μπορεί ο ταξιδιώτης μας να θεωρούσε πως γνέφοντας πάνω-κάτω με το κεφάλι, σημαίνει ότι συμφωνεί με αυτό που του προτείνει ο σερβιτόρος, αλλά σε μερικές χώρες η κίνηση αυτή δηλώνει ακριβώς το αντίθετο!

Στη Μέση Ανατολή για παράδειγμα, γνέφοντας με το κεφάλι προς τα κάτω σημαίνει πως συμφωνείτε, όμως το γνέψιμο προς τα πάνω, είναι ένδειξη διαφωνίας. Στην ιαπωνική κουλτούρα και πολιτισμό πάλι, ένα γνέψιμο του κεφαλιού μπορεί να είναι ένδειξη πως κάποιος σας ακούει. Άλλη μορφή συγκατάβασης είναι το γνωστό σε όλους μας σήκωμα του αντίχειρα («thumbs-up») ή με άλλα λόγια η ένδειξη «ΟΚ», που σχηματίζεται αν ενώσουμε το δείκτη με τον αντίχειρα. Σε μερικές χώρες όμως χρησιμοποιείται σαν αναφορά σε χρήματα, ενώ σε άλλες, όπως το Ιράν, θεωρείται χυδαίο καθώς υποδηλώνει τα γεννητικά όργανα!

Και η λίστα συνεχίζεται…

Μια χειραψία μπορεί να θεωρηθεί προσβλητική σε ορισμένες χώρες, όπως και το να δώσετε κάτι σε κάποιον με το αριστερό σας χέρι (στη Μέση Ανατολή, το χέρι αυτό χρησιμοποιείται μόνο για λόγους προσωπικής υγιεινής)!
Το να…ρευτείτε κατά τη διάρκεια ενός γεύματος, θα σας βγάλει αυτομάτως από τη λίστα των καλεσμένων την επόμενη φορά, αν το γεύμα είναι στην Αμερική, αλλά αντιθέτως, θα σας εξασφαλίσει μια θέση σε ένα ινδικό εστιατόριο, αφού το ρέψιμο στην Ινδία θεωρείται ένδειξη υγείας αλλά και εκτίμησης των ικανοτήτων του μάγειρα.

Σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη, οι άνθρωποι θεωρούν απαραίτητη τη διατήρηση του «προσωπικού τους χώρου» κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης, ενώ στη Μέση Ανατολή, μπορεί το πρόσωπο κάποιου να έρθει σε απόσταση αναπνοής από το δικό σας, εάν θέλει να σας πει κάτι. Αν και στη Λατινική Αμερική είναι πολύ πιθανό – και αναμενόμενο – να έρθετε πολύ κοντά με φίλους αλλά και αγνώστους, ακόμα και ανταλλάσσοντας μια αγκαλιά, υπάρχουν περιοχές στις Η.Π.Α που κάτι τέτοιο θα θεωρούταν σχεδόν ανάρμοστο. Αν πάλι έχετε άμεση οπτική επαφή με κάποιον μπορεί να εκτιμηθείτε ιδιαίτερα σε κάποιους πολιτισμούς, τη στιγμή που άλλοι το βρίσκουν τρομερά αγενές να τους κοιτάξετε κατευθείαν στα μάτια.

Αν είστε στην Ασία, και βρήκατε ένα πολύ συμπαθητικό παιδάκι και θέλετε να του χαϊδέψετε το κεφάλι, κρατηθείτε! Μια τέτοια χειρονομία θα προσέβαλλε όλους τους προληπτικούς της χώρας καθώς υπάρχει η πεποίθηση πως με αυτόν τον τρόπο «καταστρέφεται η ψυχή του παιδιού».

Αν λοιπόν σκέφτεστε να ταξιδέψετε στον κόσμο ή σας ενδιαφέρει να επικοινωνήσετε με κάποιον που προέρχεται από μια κουλτούρα εντελώς διαφορετική από τη δική σας, μη βασιστείτε αποκλειστικά στη γλώσσα… του σώματος. Στο Siountri School διδάσκουμε με επιτυχία δώδεκα ξένες γλώσσες, στις εγκαταστάσεις μας στην Αθήνα (σε Νέα Σμύνρη και Χολαργό), ώστε να μπορείτε να επικοινωνήσετε με ευκολία, με τους περισσότερους κατοίκους του πλανήτη.

Παρ’όλα αυτά, όπου κι αν βρίσκεστε, να θυμάστε πως το σώμα μας πάντα «μιλάει», ακόμα κι αν εμείς δεν λέμε κάτι!