GUEST WRITER ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΑΞΙΔΙ

Κινέζικη Πρωτοχρονιά: Έρχεται φέτος στις 10 Φεβρουαρίου με την ορμή του Δράκου

Η σημαντικότερη γιορτή της Κίνας που διαρκεί 15 ημέρες

Η σημαντικότερη γιορτή της Κίνας είναι η υπέρλαμπρη Πρωτοχρονιά, ο εορτασμός της οποίας διαρκεί 15 μέρες, αν και οι προετοιμασίες ξεκινούν μία εβδομάδα νωρίτερα. Πρόκειται για κινητή γιορτή που φέτος πέφτει στις 10 Φεβρουαρίου. Στο άρμα του 2024 πρωταγωνιστεί ο Δράκος, σύμβολο αφθονίας, καλής τύχης και εξέλιξης, επομένως καλό είναι να τηρήσουμε κι εμείς τα έθιμα και να αποτίσουμε φόρο τιμής! Ρωτήσαμε λοιπόν την καθηγήτρια μας Katerina Yue.

Η Κινέζικη Πρωτοχρονιά (που ονομάζεται και «Γιορτή της Άνοιξης») είναι μια πλούσια γιορτή γεμάτη έθιμα και συμβολισμούς. Όλα λοιπόν ξεκινούν κάθε φορά από τον σχολαστικό καθαρισμό του σπιτιού. Με κάθε σκούπισμα και ξεσκόνισμα στέλνουμε μακριά την κακή τύχη και τη φτώχεια για να καλωσορίσουμε την ευμάρεια και τον πλούτο. Αντιθέτως, ανήμερα της Πρωτοχρονιάς δεν πετάμε απολύτως τίποτα, ούτε σκουπίζουμε γιατί είναι σαν να πετάμε την τύχη μας.

Έπειτα, στην είσοδο κάθε σπιτιού θα κολληθούν και τα «ανοιξιάτικα δίστιχα», δηλαδή , ευοίωνοι και χαρούμενοι στίχοι γραμμένοι σε κόκκινα χαρτιά, π.χ., «τα λουλούδια χαμογελάνε, ενώ τα πυροτεχνήματα τραγουδάνε… Η χαρά να γεμίσει το σπίτι μας!» Τις πόρτες και τα παράθυρα θα τα διακοσμήσουν έργα χαρτοκοπτικής και η καλλιγραφία του κινέζικου ιδεογράμματος «福» (ευτυχία) – συχνά κολλημένη επίτηδες ανάποδα επειδή το ομώνυμο της «ανάποδης ευτυχίας» είναι «η ευτυχία έρχεται». Φυσικά όλη η διακόσμηση είναι κόκκινη, αφού οι Κινέζοι χρησιμοποιούν αυτό το χρώμα όπως οι Έλληνες το μάτι.

Την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς στρώνεται το εορταστικό τραπέζι με κεντρικό έδεσμα τα φανταστικά dumplings, ένα έθιμο που συναντάμε ιδίως στη Β. Κίνα, που εκτός από πεντανόστιμα είναι και σύμβολο του… χρυσού. Στο τραπέζι βρίσκεται οπωσδήποτε και ένα πιάτο με ψάρι που δεν καταναλώνεται όμως και αποτελεί ένα είδος «προσφοράς» για καλή τύχη, «το ομώνυμο του ψαριού είναι βλέπετε η περιουσία» μας εξηγεί η Katerina Yue. Παράλληλα, στρώνεται και ένα μικρό έξτρα τραπέζι για τους προγόνους που δεν βρίσκονται πια στη ζωή, τουλάχιστον έτσι συνηθιζόταν παλιότερα. Το έθιμο ήθελε τους παρευρισκόμενους να υποκλίνεται μπροστά σε μια ξύλινη πινακίδα που συμβολίζει τους προγόνους πάνω σ’ ένα τραπέζι με θυμίαμα και φαγητά. Στο κανονικό όμως τραπέζι όλοι περιμένουν εκτός από τα φαγητά περιμένουν και τα γλυκάκια της χρονιάς: τις «μπάλες ρυζιού» και τα «κέικ της Πρωτοχρονιάς» που με τη σειρά τους συμβολίζουν την οικογενειακή επανένωση και την επιτυχημένη καριέρα. Οι μπάλες ρυζιού (tang yuan) είναι must. «Θυμάμαι ακόμα που έφτιαχνα ως παιδί με τους μεγάλους τη γέμιση από μαύρο σουσάμι και ζάχαρη» εξηγεί η Katerina Yue.

Και βέβαια στην αλλαγή της χρονιάς επικρατεί πανικός στον ουρανό της Κίνας καθώς σκάνε τα πιο εντυπωσιακά πυροτεχνήματα. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τον θρύλο το νέο έτος είναι ένα τέρας που βγαίνει πίσω από το βουνό και αν θέλεις να επιζήσεις θα πρέπει να το τρομάξεις. Πώς; Με κόκκινο χρώμα και τον κρότο των πυροτεχνημάτων. Όμως, τα τελευταία χρόνια η Κυβέρνηση έχει απαγορεύσει τα πυροτεχνήματα λόγω του θορύβου και του κινδύνου. «Μάλιστα, η απαγόρευση επιβλήθηκε για πρώτη φορά πριν τον Covid και όλοι κατηγόρησαν την Κυβέρνηση ότι προκάλεσε έτσι το κακό, την πανδημία» μας λέει η Katerina Yue! Τα μεσάνυχτα όμως θα σημάνουν και οι καμπάνες στους βουδιστικούς ναούς. Κάθε καμπάνα θα ηχήσει 108 φορές από 108 ανθρώπους που είτε θα φτάσουν πρώτοι στον ναό είτε θα έχουν πληρώσει για αυτό το προνόμιο.

Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς αυτό που συνηθίζεται είναι οι επισκέψεις! Άφθονες επισκέψεις σε συγγενείς και φίλους, άφθονες ευχές. Επίσης εκείνη την ημέρα ξεκινούν και οι παρελάσεις των λιονταριών σε κάθε σχεδόν πλατεία, καθώς τα λιοντάρια συμβολίζουν την τύχη και την εξουσία. Το ίδιο πρωί ξαφνικά όλα τα παιδιά ξυπνούν αυτόματα με ένα χαμόγελο στα χείλη. Κι αυτό γιατί κάτω από τα μαξιλάρια τους θα βρουν κάτι κόκκινα φακελάκια με λεφτάκια από τους μεγαλύτερους. Πρόκειται για μια κίνηση που συμβολίζει πως οι παλιότερες γενιές περνούν την τύχη στην επόμενη.

Την 5η ημέρα της Πρωτοχρονιάς, οι Κινέζοι υποδέχονται το Θεό των Χρημάτων με κροτίδες, αρνί, ψάρι, φρούτα κλπ. Ο Θεός των Χρημάτων έχει την προέλευσή του στη παραδοσιακή λαϊκή θρησκεία και στον Ταοϊσμό, ο οποίος έχει την ικανότητα να φέρνει χρήματα από πέντε κατευθύνσεις (ανατολικά, δυτικά, νότια, βόρεια και κεντρικά) και είναι ένας ιδιαίτερα δημοφιλής θεός μεταξύ των θεών, όπως μπορούμε εύκολα να φανταστούμε.

Η 15η μέρα της Πρωτοχρονιάς, δηλαδή η τελευταία εορταστική μέρα, ονομάζεται η «Γιορτή των Φαναριών». Είναι η ημέρα κατά την οποία θα φωτιστεί η κύρια οδός της πόλης με χιλιάδες κρεμασμένα φανάρια διαφορετικών σχεδίων και χρωμάτων, πάνω στα περισσότερα υπάρχουν και αινίγματα. Η «παρέλαση του δράκου των φαναριών» είναι επίσης ένα αξιοθαύμαστο θέαμα, καθώς 12 άτομα δημιουργούν ένα δράκο φτιαγμένο από φανάρια ο οποίος κάνει τη βόλτα του στους δρόμους. Στην παρέλαση συμμετέχουν βέβαια και άλλα μυθικά ζώα της Κίνας και βέβαια πρόκειται για ένα φαντασμαγορικό θέαμα που δεν πρέπει κανείς να χάσει αν βρεθεί στην Κίνα εκείνες τις ημέρες.

Μην ξεχάσετε λοιπόν την 10η Φεβρουαρίου! Και καλή χρονιά (ξανά) σε όλους.